Heeft u interesse in het concept Lief & Leedstraat? Wilt u het invoeren in uw gemeente?
Neem dan contact met ons door bijgaand formulier in te vullen en te versturen.
Ik wil graag meer weten over het concept Lief & Leedstraat
Over Lief & Leed
Het Lief & Leedstraat concept
Het concept Lief & Leedstraat is ontwikkeld door de Stichting Opzoomer Mee Rotterdam in 2013/2014. Het past in het in Rotterdam zo bekende opzoomeren en is o.a. gebaseerd op een studie van het Instituut Sociale Gebiedsontwikkeling naar onderlinge zorg en aandacht tussen buren: “Wat mogen we van de buren verwachten?”. Belangrijke conclusie van dit rapport was dat buren ook in deze tijd een zeer belangrijke rol spelen. Ze komen qua belang naast de familie op de tweede plaats, zelfs voor vrienden en kennissen. Buren zijn immers altijd voorhanden, zijn goede signaleerders, bieden makkelijk praktisch hulpverlening (boodschappen, hondje uitlaten e.d.) en zijn vaak bereid tot gesprekjes.
Andere steden
Rotterdam telt inmiddels 963 Lief & Leedstraten en de laatste 2 à 3 jaar waaiert het concept uit over stad en land. Inmiddels zijn er 43 andere gemeenten die het concept, ieder op eigen maat, ook hebben ingevoerd. De aandacht voor eenzaamheid, het stimuleren van burenhulp en de behoefte aan een eenvoudige methode om ‘sociale participatie’ van de grond te trekken zijn de belangrijkste verklaringen voor deze ‘export’. En niet onbelangrijk: Lief & Leed is een concept dat ‘van onderop’ werkt, een bewonersinitiatief is.
Eenvoud
Het belangrijkste kenmerk van het concept Lief & Leedstraat is eenvoud. Een of meer bewoners in een straat (vaak gangmakers genoemd) beheren een Lief & Leedpotje. In Rotterdam wordt dit potje jaarlijks gevuld met 150 euro. Vanuit dit potje worden kleine individuele attenties betaald zoals bijvoorbeeld een bloemetje, een reep chocola of een kaart voor een buur die ziek is of eenzaam, voor een nieuwe bewoner, voor een echtpaar dat 50 jaar getrouwd is enzovoorts. Het Lief & Leedpotje werkt natuurlijk het best als het bekend is in de straat. De gangmakers zorgen daarvoor.
Wat is Opzoomeren?
Opzoomeren is een beweging in Rotterdam van straten waar bewoners zelf de handen uit de mouwen steken om hun straat mooier, schoner, vriendelijker en socialer te maken. De beweging is vernoemd naar de Opzoomerstraat in Delfshaven waar het eind vorige eeuw allemaal startte. Er Opzoomeren in Rotterdam ruim 2000 straten. Ruim 900 hebben een Lief & Leedpotje en worden Lief & Leedstraten genoemd.
Praktijkvoorbeeld
Een mooi praktijkvoorbeeld uit Rotterdam-Zuid. Zo eenvoudig maar enorm effectief kan Lief & Leed zijn.
Veel gestelde vragen
Is de methodiek Lief & Leedstraat vooral interessant voor steden of ook voor plattelandsgemeenten?
Lief & Leedstraten zijn zowel voor stad als platteland een goed middel om de sociale verbondenheid in een straat te activeren. Dat zien we ook in de praktijk, op onze website zie je bij de deelnemende gemeenten genoeg voorbeelden van plattelandsgemeenten.
Is het ook mogelijk om in een deel van de gemeente aan de slag te gaan met Lief & Leedstraten?
Dat kan zeker, we adviseren ook altijd om klein te beginnen. Wel is het zo dat de gemeente dan als geheel de methodiek overneemt en lid wordt van het landelijk netwerk Lief & Leedstraten. Gemeenten betalen dan ook het volledige instapbedrag.
Kun je de methodiek ook voor buurtjes of stichtingen gebruiken?
Het Lief & Leedconcept is echt alleen bedoeld voor buren in de straat. De informatie en materialen die we hebben ontwikkeld zijn alleen op dit schaalniveau toepasbaar.
Is er een wachtlijst voordat we van start kunnen?
In principe niet, maar als we veel aanmeldingen tegelijk hebben kijken we wel of we gemeenten uit dezelfde regio gezamenlijk van informatie te voorzien danwel de masterclass te geven. Uiteraard overleggen we dit eerst met de betreffende gemeenten.
Welke partners zijn nodig om te kunnen starten met de invoering van Lief & Leedstraten?
Vaak is in ieder geval een welzijnsorganisatie betrokken en coördineert die de in- en uitvoering van de Lief & Leedstraten. Verder de gemeenten die vaak de opstart en uitvoering financieren, maar dit kan ook een woningcorporatie zijn. Zeker in wijken/stadsdelen met veel corporatiebezit kan deze methodiek in het kader van de leefbaarheid een mooie bijdrage leveren.
Hoe worden de kosten berekend voor het overnemen van de methodiek?
De tarieven die we in rekening brengen hangen af van het aantal inwoners van de gemeente. We hebben tarieven voor gemeenten in de volgende categorieën:
- Gemeenten tot 15.000 inwoners
- Gemeenten tussen 15.000 en 50.000 inwoners
- Gemeenten boven de 50.000 inwoners
Twee jaar na het overnemen van de methodiek gaan de deelnemende gemeenten vervolgens een kleine bijdrage betalen voor de coördinatie en het onderhoud van het landelijke netwerk.
Effecten
Het potje is te zien als een ‘nudge’, een zetje waardoor bewoners zelf aan de gang gaan en er in hun straat allerlei effecten kunnen ontstaan. De effecten kunnen per straat verschillen maar veel voorkomende effecten zijn minder vraag- en aanbodverlegenheid m.b.t. burenhulp, het gevoel dat je er niet alleen voor staat maar dat je op buren kunt terugvallen, opgenomen worden in de straat als nieuwe bewoners enzovoorts.
Initiatieven
Vaak gaan de effecten veel verder. Dan ontstaan er bijvoorbeeld initiatieven om enkele keren per maand samen de maaltijd te nuttigen of om met feestdagen iets te doen voor alle ouderen en zieken.
Methode
Vanwege de ‘export’ is het concept Lief & Leedstraat inmiddels als ’methode’ uitgewerkt. Leidraad in deze methode is het eigenaarschap van bewoners van hun Lief & Leedpotje en bijbehorende activiteiten. Hoe kun je dit bereiken, wat moet je dan wel en juist niet doen? Natuurlijk besteedt de methode ook veel aandacht aan het vinden van gangmakers en de omgang met hen. Ook zaken als omgaan met geld komen aan de orde. Met andere woorden: de methode bestaat uit een serie bouwstenen en voorwaarden voor Lief & Leedstraten.
Masterclass
Gemeenten die met de invoering van de methodiek Lief & Leedstraat aan de slag gaan, krijgen eerst een zogeheten masterclass. In de Masterclass wordt de betrokken professionals de methodiek en alle tips en tricks uitgelegd. Na afloop wordt een digitaal pakket toegestuurd met alle voorbeeldmaterialen die nodig zijn om succesvol van start te gaan. Aanvullend kan Opzoomer Mee de gemeente het eerste jaar bijstaan met advies.
Ook Lief & Leed?
Voor haar dienstverlening en voor het recht om het concept Lief & Leedstraat over te nemen, vraagt Opzoomer Mee eenmalig een instapbedrag. Dit bedrag is afhankelijk van het inwoneraantal van de betreffende gemeente. Zo dragen andere gemeenten ook bij aan de ontwikkelkosten die Opzoomer Mee heeft gehad en de kosten van kennisdeling.
Nu meerdere gemeenten in het land met Lief & Leed bezig zijn, is er ook een landelijk netwerk van Lief & Leedgemeenten gemaakt. Via een WhatsApp-groep kan men elkaar op de hoogte houden en om advies vragen. Er is ook een landelijke nieuwsbrief en steden organiseren bijeenkomsten voor elkaar om belangrijke kwesties te bespreken. En sinds 2021 is er ook deze landelijke website en jaarlijks een landelijke top.
Meer informatie over Lief & Leed?
Klik op de covers om een complete uitgave te bekijken.
Over burgerkracht door buren. Een verkenning van Kees Fortuin.
Nieuwsbrief landelijk netwerk Lief & Leed van december 2022
Nieuwsbrief landelijk netwerk Lief & Leed van april 2023
Nieuwsbrief landelijk netwerk Lief & Leed van juli 2023
Nieuwsbrief landelijk netwerk Lief & Leed van oktober 2023
Terugblik netwerk Lief & Leed over 2023
Lief & Leed in de media
Al zo’n zeven jaar is de Hofdijk in Rotterdam een hechte straat, waar ze lief en leed met elkaar delen. Wil van Vugt beheert het potje en spreekt de buren daardoor veel.
Luister hier de uitzending van Radio 5 terug.
‘Eenzaamheid is geen privéprobleem’, zegt hoogleraar Anja Machielse. Artikel in De Correspondent
Zorgzame straten – Wat leren praktijkvoorbeelden ons over burenhulp?
Uitgave van Movisie
Landelijke top in Den Haag
Op 17 juni 2022 was er een bijeenkomst voor alle Lief & Leed gemeenten in het land. Dit jaar werd het georganiseerd door Lief & Leed Den Haag in een strandtent in zonnig Scheveningen. Er was een mooi plenair en individueel programma. De hele dag werd onderling veel informatie uitgewisseld, mooie lezingen gegeven en ook heel veel gelachen.
Landelijke top in Maastricht
Op 12 mei 2023 streken de Lief & Leed-gedelegeerden ut het hele land neer in Maastricht. Zij waren een fantastisch gastheer voor de jaarlijkse landelijke Lief & Leed-top.
Lief & Leed top
De geschiedenis van Lief & Leed in beeld
2013
24 april 2013, eerste Lief & Leedpotje werd uitgereikt aan de Opzoomerstraat
2014
Lief & Leedweek 2014. Buurtkinderen brengen wat lekkers bij woonzorgcomplex de Steenplaat in Feijenoord
2015
Adrianstraat is de Lief & Leedkanjer van 2015. Prijsuitreiking door Hugo de Jonge
2016
Nomineer je buur voor een bloemetje tijdens een straatactiviteit. Een leuk idee van de Poolsestraat in Oud Mathenesse. Het bloementerras is geboren.
2018
Den Haag werd in 2018 na Rotterdam de tweede stad die Lief & Leedstraten invoerde.
2020
16 januari 2020, landelijke Lief & Leedtop.
2020
Burenhulp tijdens de eerste coronagolf in de Korenaarstraat, Rotterdam.
2022
17 juni 2022 in Den Haag (Scheveningen), landelijke Lief & Leedtop.
2023
Introductie van de peilstok. Een snelle methode om resultaten van Lief & Leed te meten.